Onlangs ben ik door DNB (De Nederlandsche Bank) gevraagd om mee te werken aan een onderzoek naar geld.
Aan het begin van het onderzoek werd pas duidelijk waarover het ging. De vraag was of je uit een stapel met echt geld de valse biljetten van € 50 en € 20 kon herkennen.
Er waren verschillende stapels te onderzoeken en vooraf wist je niet of er vals geld tussen zat en hoeveel.
In sommige stapels was het geld wat meer gebruikt en verkreukelt dan in de andere. Elke keer als je een stapel kreeg, werd de tijd opgenomen zodat dat later allemaal geanalyseerd kon worden.
In praktijk heb je ook maar enkele seconden om te beslissen of het echt of vals geld is. Daarom is het belangrijk om te weten hoe snel je deze analyse kunt maken en of je vals geld kunt herkennen in alle situaties.
Echtheidskenmerken
Toen de vraag mij gesteld werd, begon ik na te denken over de echtheidskenmerken van het geld. Wat waren die ook alweer? Elke keer bij de introductie van een nieuw biljet zie je in het journaal wel alle echtheidskenmerken voorbijkomen, maar toen het erop aankwam, wist ik die niet meer.
Een bijzondere gedachte, want ik kom toch elke dag in aanraking met geld. En dan denk ik nooit of het geld wat ik ontvang of uitgeef, echt of vals is. Ik vertrouw er gewoon op dat alles echt is. Ik vond het dus best spannend om te zien of ik het valse geld zou herkennen.
Later leerde ik dat elk biljet een aantal echtheidskenmerken heeft. Elk echt biljet heeft een watermerk, voelbare inkt en een hologram. Dat hologram zie je veranderen als je het papier een beetje kantelt.
Het papiersoort moet stevig aanvoelen, niet slap of vettig zijn en het moet knisperen. Bij sommige biljetten verandert de kleur van het cijfer of is er een glanzende glimmende band.
De echtheidskenmerken verschillen per biljet en ook per serie. Soms kun je hulpmiddelen gebruiken zoals een uv-licht of een infrarood apparaat om daarmee ook een aantal echtheidskenmerken te onderzoeken.
Een dergelijk onderzoek werd, volgens het kwartaalbericht september 2006 van DNB, eerder gehouden.
De conclusie toen was dat zowel consumenten als kassamedewerkers heel goed in staan zijn om vals geld te herkennen. Zonder training herkenden 88% van de consumenten de valse biljetten en met training steeg dit zelfs naar 96%.
Kassamedewerkers herkenden bijna alle valse biljetten en dit werd na een training niet beter. Een aantal echte biljetten werden ten onrechte als vals bestempeld. Het gebruik van hulpmiddelen zorgt ervoor dat dit minder vaak gebeurde. Analyse van de testresultaten deed vermoeden dat de deelnemers erg hun best deden en te kritisch werden.
Strafbaar
Overigens is het in het bezit hebben van vals geld geen strafbaar feit. Er is pas sprake van een misdrijf als je probeert te betalen met vals geld. Als je vals geld van iemand ontvangen hebt, hoor je dat direct te melden bij de politie of de autoriteiten.
Helaas krijg je de waarde ervan niet vergoed en dus is het belangrijk om te onthouden van wie je dat geld hebt ontvangen en waar dat is geweest. Dat helpt de politie ook met het opsporen van de geldvervalsers.
En hoe ik het deed tijdens het onderzoek? In 85% van de gevallen herkende ik het valse geld tussen alle bankbiljetten en had maar weinig 'echte' biljetten ten onrechte als vals bestempeld. Dat deed ik het snelst van het groepje dat die avond het testpanel was.
