Afgelopen week heeft de Erasmus Universiteit in Rotterdam de onderzoeksresultaten bekendgemaakt van hun 20 jaar durende studie naar dementie bij ouderen.
Er werden zo’n 15.000 Rotterdamse ouderen gevolgd. Hun conclusie was dat zeker een derde van de gevallen voorkomen kan worden door gezonder te leven.
Dat vind ik hoopgevend. Wat kunnen we zelf doen om de hersenen gezond te houden?
Ongeveer 20% van de Nederlanders krijgt zelf te maken met dementie. Experts vermoeden dat dit aantal in 2030 zal zijn verdubbeld.
Dementie is een verzamelnaam voor aandoeningen die de werking van het centraal zenuwstelsel negatief beïnvloeden, met onder andere geheugenverlies als symptoom. De bekendste vorm van dementie is denk ik wel Alzheimer. We denken altijd dat dementie iets is dat alleen ouderen overkomt. Helaas is dat niet zo.
Nederland telt naar schatting ongeveer 12.000 dementen die vrij jong zijn en midden in het leven staan. Dementie tast vele geestelijke vermogens aan zodat functioneren in deze wereld op den duur niet meer mogelijk is.
Alzheimer wordt gekenmerkt door (amyloïde) eiwitplaques in het brein die de werking van de zenuwcellen belemmeren. Nu blijkt volgens recent onderzoek dat het lichaamseigen hormoon melatonine de vorming van deze plaques tegengaat.
Het zou dus zo kunnen zijn dat we door stress verlaagde melatoninespiegels hebben, met een hoger risico op Alzheimer als gevolg. Ook kunstlicht en beeldschermen staan de lichaamseigen productie van melatonine in de weg.
Wat veel mensen niet weten is dat melatonine ook in onze voeding te vinden is. Walnoten, kersen, lijnzaad, tomaten, fenegriek en mosterdzaad bevatten allemaal melatonine.
Met name zure kersen, gojibessen, amandelen en frambozen bevatten erg veel melatonine. Bij het ouder worden neemt de productie van melatonine in het brein af, waardoor het brein niet meer beschermd is. Melatonine is één van de krachtigste lichaamseigen antioxidanten.
Een groot risicofactor voor het krijgen van dementie is het hebben van een hoge bloeddruk. Wellicht dat dit zorgt voor meer mini-bloedingen en stolsels in het brein.
William Cortvriendt zegt in het boek Hoe word je 100? dat lichaamsbeweging de bloeddruk op termijn met een kleine 10% kan laten afnemen. Ook pure chocolade van 70% of meer kan de bloeddruk flink laten dalen. Overgewicht en roken dragen sterk bij aan het verhogen van de bloeddruk.
Verder kunnen magnesium, bietensap en knoflook ook de bloeddruk positief beïnvloeden.
Volgens een recente studie kan het eten van veel bladgroente de mentale vermogens tot op hoge leeftijd beschermen. Hierdoor treedt een beschermend effect op tegen dementie en Alzheimer.
De onderzoekers vermoeden dat dit komt doordat er in groene bladgroenten bijzonder veel foliumzuur, vitamine K, luteïne en carotenen zitten. Groene bladgroente is ook zeer rijk aan magnesium.
Een andere zeer belangrijke voedingsstof bij het voorkomen van dementie zijn omega 3 vetzuren in de vorm van EPA en DHA. Het is mij een doorn in het oog dat iedereen het altijd heeft over omega 3 vetzuren,
terwijl deze vetten niet allemaal gelijk zijn.
Plantaardige omega 3 noemen we ALA en deze is inactief. Deze kunnen we alleen activeren als we niet te veel omega 6 vetzuren eten. Omdat vrijwel iedereen te veel omega 6 vetzuren eet, kunnen we maar beter actieve omega 3 eten, zoals EPA en DHA.
Deze vetzuren zitten in zeegroenten, algen, eieren, kaas, yoghurt en vette vis. Zorg er wel voor dat de dierlijke producten van het land zoveel mogelijk grasgevoerd zijn, anders bestaat de mogelijkheid op een omega 6 overschot door krachtvoer op basis van granen.
Zelf haal ik mijn omega 3 uit algenolie. Vissen halen hun omega 3 namelijk ook uit algen. Ik wil de vissen niet belasten, dus zoek ik het direct bij de bron.
Het is ook erg belangrijk om het brein uit te dagen. Vaak treedt dementie op bij mensen die net met pensioen zijn. Ook komt dementie vaker voor bij mensen zonder scholing.
Mensen die hun brein regelmatig uitdagen, hebben meer overcapaciteit om een eventuele achteruitgang van de hersencellen nog een tijd lang te kunnen compenseren.
Vitamine B12 en E zijn ook erg belangrijk voor het functioneren van de bovenkamer. Interessant is dat de EFSA deze week de normen voor vitamine B12 en E heeft vastgesteld. Deze liggen stukken hoger dan wat het voedingscentrum voorschrijft.
De EFSA gaat dan ook uit van de Adequate Inname, in plaats van de ADH die gericht is op het voorkomen van ernstige ziektes op de korte termijn.
Ouderen kunnen B12 slecht uit voeding opnemen. Daarom zijn smelttabletten voor onder de tong of injecties bij de huisarts zeker aan te raden.
Een gezonde week,
Juglen Zwaan
aHealthylife.nl
