Oud en nieuw is een feest van tradities en rituelen over de hele wereld.
In Nederland hebben we onder andere de traditie om goede voornemens te maken, oliebollen en appelflappen (eigenlijk appelbeignets) te eten en om champagne te drinken.
Hoe zijn de tradities ontstaan?
Goede voornemens
De Germanen maakten al goede voornemens. Zij vierden de wedergeboorte van de zon. Zij geloofden dat in de nachten tussen 25 december en 6 januari de goden naar de Aarde afdwaalden om weldaden te verspreiden.
De Germanen hoopten dus al op positieve veranderingen. Wij doen eigenlijk niets anders; stoppen met roken, minder snoepen, geen wijn meer drinken, allemaal voornemens om ons leven positief te veranderen.
Toch blijkt het in de praktijk dat het lastig is om onze voornemens vast te houden. Een veel voorkomende oorzaak is dat we vaak omschrijven wat we niet meer willen doen.
Bijvoorbeeld niet meer snoepen. Door een verbod beperk je jezelf. Je bedrukt wat je niet kunt en dat frustreert. Door op te schrijven wat je wel kunt bereiken, kijk je er positiever tegenaan. Als voorbeeld: telkens als ik honger heb, eet ik iets gezonds.
Om daadwerkelijk je goede voornemen uit te voeren, zul je een besluit moeten nemen. Een besluit nemen,
is voor veel mensen lastig omdat je iets definitiefs maakt. Maak dus alleen goede voornemens over iets als je er 100% voor gaat.
Oliebollen
In de Middeleeuwen was de gewoonte dat Kerstmis het einde vormde van een tijd van vasten die op 11 november begon. Het einde van deze vastenperiode werd gevierd met oliekoeken, die gemaakt werden met houdbare ingrediënten.
Het deeg van deze koeken werd in een klein bodempje vet (reuzel, lijnzaadolie of raapolie) gebakken.
Hierdoor ontstonden er platte koeken. Oliekoeken waren rijk aan vet en calorieën. Men kon zich daarmee goed beschermen tegen de winterkou.
In de late Middeleeuwen ontstond de traditie om armen, die je een gelukkig nieuwjaar wenste, een oliekoek te geven. In de 17e eeuw werden de oliekoeken rond. Dit kwam doordat er meer olie voorhanden was en er dus meer gebruikt kon worden.
Pas in de 19e eeuw werd de oliebol een traditionele lekkernij rondom Oud en Nieuw.
Gemiddeld worden er 8 oliebollen per persoon gegeten. Dat zijn een hoop calorieën, maar denk eraan dat 8 eierkoeken ook al bijna 700 kcal levert. Wil je een beetje opletten, let dan vooral op de hoeveelheid hapjes en het aantal glazen alcohol.
| calorieën | aantal min wandelen | |
| 1 oliebol (65 g) | 135 kcal | 32 min |
| 1 oliebol met krenten (75 g) | 167 kcal | 39 min |
| 8 oliebollen | 1080 kcal | 4 uur en 12 min |
| 1 appelbeignet (65 g) | 85 kcal | 20 min |
| 1 appelflap (100 g) | 316 kcal | 1 uur en 14 min |
| 1 appelbol (175 g) | 583 kcal | 2 uur en 15 min |
Let op dit zijn gemiddelde waardes.
Feestelijke hapjes
Wil je naast oliebollen en appelbeignets nog wat anders op tafel zetten dan kaas of worst, kies dan de onderstaande hapjes:
- Gevuld ei
- Augurk gerold in een plakje fricandeau, rookvlees, rosbief of ham
- Toastje met zalm, gekookt ei met tomaat, tomaat met fijngesneden uitjes
- Stukjes haring
- Vruchtenbowl met vers fruit
Dipsausje met als basis magere yoghurt of kwark met:
- Peper, citroensap en peterselie
- Ui, selderij, knoflookpoeder en mosterd
- Tomatenketchup en cayennepeper
- Kant en klare dipsauskruiden
Champagne
De traditie om tijdens oud en nieuw champagne te drinken, is relatief nieuw. Het wegschieten van de kurk wordt weleens gekoppeld aan het 'wegschieten van het oude jaar'.
Het blijkt dat Nederlanders vooral met Oud en Nieuw champagne drinken. Op 1 januari tussen 00:02 – 00:30 worden er maar liefst 1 miljoen flessen geopend en opgedronken. Dat is ongeveer eenderde van de totale jaarconsumptie.
| calorieën | aantal min wandelen | |
| 1 glas champagne (85 ml) | 57 kcal | 13 min |
| 1 glas rode wijn (100 ml) | 82 kcal | 19 min |
| 1 glas witte wijn (100 ml) | 67 kcal | 16 min |
| 1 glas zoete witte wijn (100 ml) | 96 kcal | 22 min |
| 1 glas bier (250 ml) | 115 kcal | 27 min |
Geniet vooral van alle feestelijkheden. Wil je op je gewicht letten, let dan op de hoeveelheden en kies gezondere alternatieven voor hapjes. Alvast een gezond en sportief nieuwjaar gewenst!
Astrid de Wilde (sport)diëtist TOPvoeding
