Bijna de helft van de Nederlanders loopt rond met een ernstig tekort aan vitamine K.
Onderzoeker prof. Cees Vermeer van de Universiteit van Maastricht stelt dat de schade van het tekort vergelijkbaar is met het roken van twee pakjes sigaretten per dag.
Door een tekort aan vitamine K worden de aderen minder elastisch en verkalken ze op den duur, waar met name het hart onder heeft te lijden. In dit blog zoomen we hierop in.
Volgens het Voedingscentrum is het niet nodig om supplementen te slikken omdat tekorten in Nederland zeldzaam zijn. Dit onderzoek staat dus in schril contrast met deze bewering. Veel artsen weten wel dat vitamine K bijdraagt aan een goede bloedstolling, maar daar houdt de kennis vaak op.
Recente onderzoeken laten zien dat vitamine K nog veel meer doet en dat we deze vitamine lange tijd onderschat hebben.
Zo zorgt vitamine K ook voor een hogere botdichtheid, een verlaagd risico op bepaalde typen kanker,
het verbetert de insulinegevoeligheid, gaat alzheimer tegen en vermindert ontstekingen bij onder meer reuma.
Welke vorm?
De aanbevolen dagelijkse hoeveelheid voor vitamine K ligt op dit moment op 120 µg (microgram) voor een volwassen man. Het probleem is dat er vele soorten vitamine K bestaan en dat de ene soort de andere niet is.
Allereerst kennen we vitamine K1 (fylloquinon) en vitamine K2 (menaquinon, vaak afgekort tot MK).
K1 is plantaardig en K2 is dierlijk. De dierlijke variant heeft meer potentie. Van de vitamine K2 bestaan er weer heel veel soorten, zoals MK-n, waarbij de n de lengte van de keten weergeeft.
Meestal spreken we dan over MK-4 of MK-7, al bestaan er ook langere ketens, zoals MK-11. Hoe langer de keten is, hoe beter de stof in vet oplosbaar is en hoe krachtiger de werking.
Onze darmbacteriën produceren ook vitamine K. Vaak wordt daar dan vitamine K1 omgezet in vitamine K2. Ongeveer 90% van de vitamine K in ons dieet is plantaardig, de overige 10% is dierlijk.
Hoe komen we aan een tekort?
Hier wordt weer duidelijk dat een goede gezondheid van de darmen onontbeerlijk is voor een juiste vitaminestatus in het bloed. Door verkeerde voeding en antibiotica kan de darmflora verstoord zijn,
waardoor we bepaalde vitaminen niet kunnen produceren of activeren.
Vaak eten we het verkeerde, waardoor sommige bacteriën in de dikke darm onvoldoende te eten krijgen en afsterven. Het eten van groente voedt de goede darmbacteriën, terwijl het eten van bewerkte voeding de pathogene darmbewoners voedt.
We eten massaal te weinig groenten waardoor we weinig vezels en vitamine K1 binnenkrijgen. Ons lichaam kan daardoor onvoldoende actieve vitamine K produceren.
Bronnen van vitamine K
Plantaardige bronnen van vitamine K zijn boerenkool, spinazie, lente-ui, spruitjes, broccoli, kool, asperges, pruimen, snijbiet, peterselie, raapstelen en paksoy.
Dierlijke bronnen van vitamine K zijn eieren, rauwe melk, kaas en lever. Ook gefermenteerde voedingsmiddelen zoals natto, miso, zuurkool en kefir kunnen heel veel vitamine K2 bevatten.
Supplementen
Veel supplementen vermelden de gebruikte vorm niet, iets dat ik een gemis vind. Ik wil alleen de beste kwaliteit. Het liefst MK-7 van natuurlijke oorsprong. Omdat vitamine K in vet oplosbaar is, kan deze maar beter samengaan met vitamine A, D en E.
Wat de beste verhoudingen voor de in vet oplosbare vitaminen zijn, is voor wetenschappers op dit moment nog een vraag.
We weten meer niet dan wel
Recent heb ik de hand weten te leggen op de eerste Supplementengids uit de jaren 30 van de vorige eeuw. Enkel vitamine B1, B2, vitamine C en vitamine D waren toen nog ontdekt. Men wist toen nog bijna niets over hun functie.
Men dacht dat scheurbuik, rachitis en beriberi overdraagbare ziekten waren, tot men erachter kwam dat het om het ontbreken van een bepaalde stofjes gingen. Zo deden ze studies met een voedingspatroon op zuiver vet, eiwit en suikers en kwamen erachter dat mensen en dieren er erg ziek van werden.
Er moesten dus toch nog andere stofjes in zitten die iets voor onze gezondheid doen. Vitamine K werd eind jaren 30 ontdekt, maar de functies werden pas in de jaren 70 in kaart gebracht. Tot op de dag van vandaag leren we nog bij over de functies van vitaminen.
Dagelijks komen er nieuwe onderzoeken en inzichten bij. Professor Cees Vermeer doet baanbrekende inzichten op. Toch is de groei zelden te danken aan één persoon, het is meestal een samenspel van honderden wetenschappers.
Het grootste probleem is dat de wetenschap erg in details denkt en daarmee vaak het grotere plaatje uit het oog verliest. Op dit moment hebben we minder dan 10% van het totale aantal actieve stoffen in onze voeding in kaart gebracht.
Om deze reden kunnen we beter niet al te extatisch worden van één ontdekking, maar ons voedingspatroon baseren op dat van onze voorouders. Hun voedingspatroon was rijk aan voeding met een hoge nutriëntdichtheid, waardoor ze niet snel met een vitamine K-tekort rondliepen.
Eén ding is zeker, ons huidige bewerkte voedingspatroon voorziet onvoldoende in vitamine K. Diegenen die het Voedingscentrum willen volgen en die vitamine K uit brood willen halen, hebben wat te doen.
Om de ADH van 120 µg vitamine K per dag te halen, dienen er 47 sneetjes brood gegeten te worden. Stel dat we minder brood eten, dan moeten we dat toch vervangen? Als we dat met oervoeding doen, behoort de epidemie van een vitamine K-tekort waarschijnlijk snel tot het verleden.
Een gezonde groet,
Juglen Zwaan
aHealthylife.nl
