Jantien is 43 jaar. Ze loopt al een poosje met een onaangenaam gevoel in haar vagina, maar vindt het te gênant om daar met een huisarts over te gaan praten. 

Maar het gevoel wordt niet minder en vooral aan het einde van de dag wordt het irritant. Ze is nu net verhuisd en het wordt nu heel vervelend. Ze heeft alle moed bij elkaar geraapt en is naar de huisarts gegaan.

Ze heeft een verzakking! Dat is toch een oude vrouwenkwaal? Maar nee, dat is het zeker niet! Na de vragen over de overactieve bekkenbodem is er nog een ander belangrijk onderwerp uit de top 3: de verzakking.

Er wordt natuurlijk ook in de media veel aandacht besteed aan de verzakking en met name de operatieve
‘snelle oplossing’, waarbij bijvoorbeeld een tape geplaatst wordt bij vrouwen met urineverlies.

En de mat, die bij vrouwen met een terugkerende verzakking kan worden geplaatst na een eerdere operatie.  Maar juist een conservatieve manier kan je ook goed helpen!

Dit artikel gaat vandaag over de verzakking bij de vrouw. Verzakkingen bij de man komen in mindere mate voor en daar zal ik apart een keer aandacht aan besteden.

Een verzakking, wat is het en wat zakt er dan?

Als we praten over een verzakking, dan denken we al gauw dat het gaat over een verzakking van de baarmoeder, maar er zijn heel veel verschillende vormen van verzakkingen.

Zo kunnen alle organen in het kleine bekken van de vrouwen uitzakken:

• de blaashals
• de blaas
• de baarmoeder
• de dikke darm
• de dunne darm
• de top van de vagina (als de baarmoeder verwijderd is)
   

Soms alleen de blaas, soms alleen de darm, maar regelmatig ook de combinatie van verschillende organen die tegelijkertijd langzaamaan naar beneden komen.

Wat zijn de oorzaken van een verzakking?

Er zijn verschillende oorzaken en ook hier weer combinaties van oorzaken te benoemen: leeftijd, bevallingen, zwak bindweefsel, zwakke bekkenbodemspieren, eerdere operaties in dit gebied en regelmatig zwaar tillen zijn een paar belangrijke oorzaken.

Dat betekent bijvoorbeeld dat als je een beroep hebt waar je zwaar bij moet tillen, zoals in de zorg of in een winkel, dan loop je meer risico. Ook als je moeder verzakkingsklachten heeft of heeft gehad, heb je meer kans op het ontwikkelen van verzakkingsklachten.

Als je goed kijkt, zie je dat er aan veel dingen niets te doen is: het feit dat je moeder het heeft, de bevalling,
de leeftijd.

Gelukkig is er ook een belangrijke factor waar we wel zelf iets aan kunnen doen en wat ook belangrijk is:
we kunnen al in een vroeg stadium in ons leven in de gaten krijgen wie meer risico loopt en wie minder. En als je dat weet kun je bijtijds je maatregelen nemen.

Loop ik meer risico?

Er zijn drie belangrijke factoren die je kunnen aangeven of je meer risico loopt:

• Het zien en/of voelen van een balletje in je vagina als je zwanger bent.
• Regelmatig zwaar lichamelijk werk verrichten.
• Een moeder met een verzakking.
   

Het is juist de combinatie van deze drie factoren, die op latere leeftijd bijna de helft van het aantal verzakkingen kan verklaren. En als je in je periode van zwangerschappen en bevallingen zit, is dat iets wat je je goed moet realiseren. Het goed gebruiken van je bekkenbodem is dan superbelangrijk.

Hoe kun je merken dat je een verzakking hebt? Welke klachten horen daarbij?

De belangrijkste symptomen van een verzakking zijn het voelen en/zien van een balletje in je vagina. Dat kan een zwaar gevoel in de vagina opleveren, dat met name aan het einde van de dag opspeelt of na een paar uur zwaar werk. De klacht wordt weer minder als je even gaat liggen.

Voor een verzakking van de verschillende organen zijn er ook specifieke symptomen die daarbij horen.

Als je blaas verzakt (dat betekent dat de blaas en/of blaashals in de voorwand van de vagina zakt), kan het gebeuren dat je na het plassen denkt klaar te zijn, maar dat er bij het gaan staan opnieuw nog wat urine komt.

Als je dikke darm verzakt is (in de achterwand van de vagina), moet je soms helpen om je ontlasting eruit te krijgen door tegen de achterwand van de vagina aan te duwen.

Als je dunne darm verzakt is (die achter de baarmoeder naar beneden komt), heb je vaak last van wat we
‘loze aandrang’ noemen. Je hebt aandrang en denkt naar het toilet te moeten, maar er komt niets als je naar het toilet gaat.

Hoe kom ik erachter of ik mogelijk een verzakking heb?

Je kunt op onderstaand formulier een vragenlijstje zien, dat gebaseerd is op een grote studie. Je kunt deze invullen en de gescoorde punten bij elkaar optellen. Daaronder staat even voor het gemak een aantal scores en de bijbehorende kans op het hebben van een verzakking.

Wanneer je bijvoorbeeld 60 punten scoort, dan betekent het dat je op dit moment 40% kans hebt dat je een verzakking hebt die al wat verder gevorderd is, zodat het verstandig is om met je bekkenbodem aan de slag te gaan.

Wat zijn de verschillende behandelmogelijkheden als je een verzakking hebt waar je echt last van hebt?

Er zijn zowel conservatieve als operatieve mogelijkheden. Belangrijk is dat je moet weten, dat uit wetenschappelijke onderzoeken duidelijk is geworden dat bekkenfysiotherapie, waar je leert je bekkenbodemspieren op de juiste wijze te trainen en te gebruiken, de eerste optie van behandelen is!

Pas als dat niet werkt komt de optie van een operatie in beeld. Naast het oefenen van je bekkenbodemspieren kan ook een pessarium (vaginale ring) nog een mogelijke conservatieve behandeling zijn, eventueel in combinatie met de bekkenfysiotherapie.

Zelfs als je geopereerd gaat worden moet je je altijd realiseren dat je eerst moet leren je bekkenbodemspieren goed te gebruiken. Een operatie is namelijk geen oplossing voor het leven.

Een goed gebruik van je bekkenbodemspieren blijft essentieel! Als je vroeg in je leven al een operatie krijgt voor een verzakking, is de kans groot dat je na verloop van jaren nog een of twee keer geopereerd moet worden.

Als je met de vragenlijst hoog scoort kun je je dokter of bekkenfysiotherapeut vragen je te onderzoeken.
Zij kunnen aangeven in welke mate je organen aan het zakken zijn.

Of je met je klacht daadwerkelijk hulp gaat zoeken hangt vooral af van de mate waarin je er last van hebt.

Wanneer moet ik met mijn bekkenbodemspieren aan de slag?

ja, die bekkenbodem is natuurlijk altijd belangrijk, maar het belangrijkste sleutelwoord is buikdruk. Ik zal hier in het volgende artikel uitgebreid op ingaan, want dat vraagt wat meer uitleg dan ik nu hier kan geven.

Daarna komen ook andere onderwerpen rond de verzakking aan de orde, zoals bijvoorbeeld veilig sporten als je een verzakking hebt of al eens geopereerd bent.

Wil je dit bericht ook weer forwarden naar je eigen netwerk? Zo ontstaat er veel overdracht van kennis en ervaring rond de bekkenbodem.  Als je zelf vragen hebt dan hoor ik het natuurlijk graag!

Hoeveel kans heb ik dat ik op dit moment een verzakking heb?

Voor het gemak staat hieronder een richtlijn wat betreft de puntenscore en de kans op de verzakking:
40 punten:   20 % kans
60 punten:   40 % kans
80 punten:   60 % kans