Een vervullend en gelukkig leven, wie wil dat niet? Er is één stap waarmee dat begint, één basishouding waarmee alles staat of valt: verantwoordelijkheid nemen.

Want waar ik nu sta in mijn leven en waar jij nu staat, is het resultaat van onze keuzes uit het verleden. Dus als ik nu niet tevreden ben, is dat mijn eigen schuld?

Ja. Maar de schuldvraag is niet de sleutel tot de oplossing. Het gaat niet om schuld, het gaat om verantwoordelijkheid. We hebben niet altijd schuld aan wat ons overkomt, maar we kunnen wel altijd zelf bepalen hoe we reageren op dingen die gebeuren.

Machteloos

Wie geen verantwoordelijkheid neemt, is een slachtoffer van de omstandigheden en is per definitie machteloos. Dat heeft een paar voordelen: we blijven in onze comfortzone en dat voelt veilig. Klagen en zeuren of drama genereert aandacht.

We kunnen wachten en hopen of opgeven, de schuld buiten ons leggen, excuses verzinnen en manipuleren, maar we hoeven niet in actie te komen om de zaak te veranderen. Bovendien krijgt het slachtoffer altijd gelijk.

Slachtoffer zijn

Maar het heeft ook nadelen. Slachtoffer zijn, is leven in angst en onzekerheid, in stress, want de dingen die we uit de weg gaan, worden steeds grotere bergen op ons pad. Ons zelfrespect wordt steeds lager, omdat we diep van binnen weten dat we de misère zelf in stand houden. De ultieme prijs is eenzaamheid.

Toch voelt het soms echt of we machteloos zijn. Dat klopt, dat is een spelletje van ons ego. Er zijn vijf simpele stappen, die iedereen kan zetten om de regie te nemen over de situatie, of over ons gevoel over die situatie. Dan zijn we autonoom, in control, energiek, open, in contact, oplossingsgericht.

• Erken de realiteit.
• Benoem jezelf tot eigenaar van het probleem.
• Verzin oplossingen.
• Kies een oplossing.
• Voer hem uit.

Stel ik maak me zorgen over mijn dementerende moeder. Ik vind het zwaar om voor haar te zorgen en voel me machteloos en eenzaam. Het lijkt of het niemand wat kan schelen. Hoe neem ik de verantwoordelijkheid voor mijn situatie?

• Ik erken dat ze dementeert, dat de situatie niet veilig is en dat ik me zorgen maak.
• Dat is wat ik vind en wat ik doe, dus het is mijn probleem.
• Ik kan zoeken naar verzorgingshuizen, ik kan in gesprek met haar huisarts, het welzijnswerk en met haar mantelzorgers. Ik kan contact zoeken met lotgenoten. Ik kan bij mijn moeder intrekken. Ik kan een reisje voor haar regelen met ‘de Zonnebloem’, zodat ik zelf bij kan komen. Ik kan mijn handen van haar af trekken.
• Ik kies om mezelf via internet goed te informeren, om in gesprek te gaan met de andere mantelzorgers om samen een strategie te bepalen en taken te verdelen.
• Ik zoek informatie op internet. Ik nodig mijn broer, de buurvrouw en een dierbare vriendin van mijn moeder bij mij thuis uit voor een gesprek. We bespreken welke problemen we signaleren, wat korte termijn oplossingen zijn en hoe het op de lange termijn verder moet. We verdelen de taken en maken een nieuwe afspraak om de voortgang te bespreken.

Verantwoordelijkheid nemen

Verantwoordelijkheid nemen heeft ook voor- en nadelen. Nadelen zijn dat de verantwoordelijke risico neemt, geen uitvluchten heeft, dat het imago van de verantwoordelijke schade kan oplopen, want als verantwoordelijke ben je niet altijd populair en dat degene die verantwoordelijkheid neemt zich soms alleen kan voelen staan.

Verantwoordelijkheid nemen betekent overigens niet dat diegene ook al het werk zelf doet. Iemand die verantwoordelijkheid neemt, heeft de perfecte positie om te delegeren. Voordelen van verantwoordelijkheid nemen zijn vrijheid, de regie hebben, authenticiteit, groei en zelfbewustzijn.

Welke rol heeft jouw voorkeur?

Wil jij me helpen en dit blog, als je het interessant vindt, delen via de knoppen boven aan de pagina? Heb je vragen of opmerkingen over dit artikel of over jou persoonlijke situatie, dan kun je me mailen Myra.Lok@ziggo.nl of je boodschap achterlaten in het commentaarveld hieronder.