Vaginale klachten komen bij alle leeftijden voor,
dus ook bij oudere vrouwen.  

De behandeling is bij sommige aandoeningen van de vulva gemakkelijk.

Bij andere vaginale klachten is er een langdurige zorg en controle noodzakelijk.

Veel voorkomende klachten zijn jeuk, een branderig of schraal gevoel, pijn of irritatie. Er is nog veel schaamte over vulva klachten omdat men het vaak associeert met een slechte hygiëne.

Voorkomende klachten

• Allergie; irritatie van de vulva huid.
• Schimmelinfectie; de meest voorkomende infectie van de vulva. De oorzaak is vaak de schimmel Candida.
• SOA; de meest voorkomende seksueel overdraagbare aandoeningen (geslachtsziekten) van de vulva worden veroorzaakt door virussen.
• Genitale wratten; deze worden veroorzaakt door het humaan papillomavirus (HPV). De wratten zijn vaak wit en spits maar soms ook donkerbruin en ze kunnen alle afmetingen hebben.
• Herpes simplex; genitale herpes wordt veroorzaakt door het herpes-simplexvirus (HSV ). Eerst ontstaan er kleine heldere blaasjes, die na enkele dagen stukgaan en kleine pijnlijke zweertjes achterlaten. In de fase dat er blaasjes zijn, is de herpesinfectie erg besmettelijk.
• Pijn aan de vulva; na de overgang wordt de huid van de vulva dunner en treden ontstekingen vaker op.
  Ook kan de huid dikker, witter en glanzend worden. Soms kunnen delen van de vulva samengroeien.
• Huidafwijkingen; huidafwijkingen kunnen optreden in allerlei soorten en maten. Het kunnen ook voortekenen zijn van kwaadaardige aandoeningen.

De oorzaak

De meeste klachten worden veroorzaakt door infecties. Andere klachten ontstaan door veranderingen van de huid van de vulva. Huidafwijkingen die elders op het lichaam bestaan (bijvoorbeeld eczeem of psoriasis), kunnen ook op de vulva voorkomen.

Aandoeningen van de vulva kunnen het vrijen nadelig beïnvloeden. Andersom kunnen seksuele problemen juist de oorzaak zijn van klachten van de vulva. Soms spelen seksueel overdraagbare aandoeningen een rol.

Gynaecologisch onderzoek

Er vindt bij deze klachten altijd een gynaecologisch onderzoek plaats. Indien nodig neemt de gynaecoloog met een wattenstokje wat afscheiding af; met de microscoop wordt dan gezocht naar bacteriën, schimmels of eventuele andere veroorzakers van de klachten.

Het is ook mogelijk dat er in het laboratorium een kweek van het materiaal wordt gemaakt; de uitslag van dat onderzoek is na ongeveer een week bekend.

Wanneer verder lichamelijk onderzoek nodig is, wordt een nieuwe, poliklinische afspraak gemaakt voor een vulvoscopie. De gynaecoloog bekijkt dan de vulva met een soort vergrootglas. Soms neemt de gynaecoloog een klein stukje weefsel (biopt) af voor verder microscopisch onderzoek door de patholoog-anatoom. De uitslag van het biopt is meestal binnen twee weken bekend.

Behandelwijze

Voor elke klacht is één of meerdere behandelingen mogelijk; de meest voorkomende zijn:

• Allergie of een schimmelinfectie kan het beste worden behandeld met tabletten of een crème in de schede aan te brengen.
• Genitale wratten worden meestal behandeld met podofylline of Aldara: een vloeistof die je zelf of de gynaecoloog op de wratten kan aanbrengen. Verder kunnen de wratten na een verdovingsprik worden bevroren. Zijn er veel wratten dan kan een 'operatieve' behandeling met laserstralen of wegbranden de beste oplossing zijn. Na de behandeling is er echter een risico van ongeveer 50% dat de wratten weer terugkomen.

Herpes is een infectie die regelmatig kan terugkomen. Vooral de eerste keer is de aandoening erg pijnlijk, met name bij het plassen. Er is geen behandeling die het virus kan doden. Wel is er een behandeling in de vorm van zalf of tabletten (aciclovir) waarmee het virus kan worden afgeremd en de klachten minder worden.

Pijn aan de vulva; na de overgang wordt de huid van de vulva dunner (atrofie) en ontstekingen treden gemakkelijk op (atrofische vulvitis). Vaak is ook de vagina ontstoken (vaginitis). De klachten zijn goed te verhelpen met tabletten, crème of met vaginale zetpillen die oestrogenen bevatten.

Huidafwijkingen zijn niet altijd te genezen. Wel zijn klachten zoals jeuk en irritatie goed te verhelpen. Sommige huidaandoeningen kunnen een voorbode zijn van kwaadaardige aandoeningen. Belangrijk om jezelf goed te blijven controleren.

Nazorg

De huid van de vulva is gevoelig. Zeker bij klachten kan het belangrijk zijn de volgende maatregelen te nemen:

• Was de vulva niet met zeep.
• Draag bij voorkeur katoenen ondergoed. Draag geen strakke broeken. Gebruik geen of zo min mogelijk inlegkruisjes.
• Houd de vulva droog. Slaap zonder onderbroek of in losse nachtkleding.
• Zelfonderzoek van de vulva.

Soms vraagt de gynaecoloog je zelf de vulva te onderzoeken. Wanneer je dat regelmatig doet, weet je zelf het beste of er veranderingen zijn opgetreden. Vooral bij huidaandoeningen kan dit belangrijk zijn. Voor het zelfonderzoek kun je het beste in een gemakkelijke houding liggen of zitten, met een goede lamp en een handspiegel. Je bekijkt eerst de hele vulva oppervlakkig, vervolgens de buitenste schaamlippen, daarna de binnenste schaamlippen.

De clitoris kun je onderzoeken door de voorhuid naar boven te schuiven. Ook het gebied tussen de vagina en de anus, de anus zelf en de venusheuvel horen erbij. Let er bij het onderzoek op of je veranderingen ziet in kleur, dikte of aspect, zoals bijvoorbeeld zweertjes.

Bron

Foto