Ik kan mij niet herinneren dat mijn ouders ooit geïnteresseerd in mij waren'. Een reactie van een jongere, zoals die vaak voorkomt bij emotionele verwaarlozing.
Vaak staat men er niet bij stil dat emotionele verwaarlozing ook een vorm van kindermishandeling is. Dit is zelf de meest voorkomende vorm van kindermishandeling in Nederland.
We kennen allemaal het slaan, schelden en misbruiken van kinderen, maar staan er niet bij stil dat geen aandacht schenken aan een kind/jongere ook valt onder kindermishandeling.
Lichamelijke mishandeling is beter te zien of te horen, maar emotionele verwaarlozing is vaak niet zichtbaar/herkenbaar aan de buitenkant. Het gaat juist over zaken die niet gebeuren.
Emotionele verwaarlozing
Emotionele verwaarlozing (ook wel psychische verwaarlozing genoemd) kenmerkt zich door het negeren van de emotionele behoeften van een kind. Ouders die geen tijd en aandacht, liefde of veiligheid bieden aan kinderen. Kinderen die niet worden aangesproken, niet mee wordt gespeeld of zelfs helemaal worden genegeerd.
Dit komt vaak voor bij ouders die overbelast zijn door allerlei problemen op verschillende gebieden. Ze komen zelf niet uit de vicieuze cirkel van problemen en hebben dan helemaal geen tijd/oog voor hun kinderen.
Ook zijn dit vaak gezinnen waar huiselijk geweld plaatsvindt. Uit onderzoek is gebleken dat kinderen die zelf niet worden mishandeld, maar alleen maar getuige zijn van huiselijk geweld, dezelfde problemen ervaren als diegenen die zelf mishandeld zijn.
Het gevoel van onveiligheid binnen deze gezinnen speelt een grote rol voor het ontstaan van problemen bij deze kinderen. Juist omdat er niets te zien is, is het zowel voor leken als professionals lastig om dit te signaleren bij kinderen.
Signalen
Hieronder enkele signalen waar de omgeving op kan letten. Wel moet duidelijk zijn dat een enkel signaal nooit reden kan zijn om te praten over kindermishandeling. Er moet zorgvuldig gekeken worden naar verschillende signalen en naar de totale thuissituatie waar een kind zich in bevindt, voordat de conclusie getrokken kan worden dat er sprake is van kindermishandeling.
Lichamelijke signalen:
- Een baby of peuter waarmee bijna nooit mee wordt gespeeld, geknuffeld of gepraat.
- Kleine kinderen die zich moeilijk laten troosten of angstig om zich heen kijken.
- Een klein kind waarbij de lichamelijke of motorische ontwikkeling achterblijft.
- Een ouder kind dat ook emotioneel geen aandacht krijgt. Ook klachten als buikpijn en bedplassen kunnen tekenen zijn.
Signalen in het gedrag van het kind:
- Kinderen die erg onzeker, teruggetrokken of somber zijn en niet graag met andere kinderen spelen.
- Kinderen die faalangstig zijn.
- Kinderen die erg druk of agressief zijn.
Signalen in het gedrag van ouders:
- Ouders die hun kind in gezelschap nauwelijks aandacht geven.
- Ouders die in gezelschap heel leuk met hun kind lijken om te gaan, maar daarbij onnatuurlijk overkomen.
- Ouders die onoplettend zijn.
- Ouders die hun kinderen niet laten deelnemen aan activiteiten van school/sportclub/vrienden.
Door op deze signalen te letten kan een hoop duidelijk worden. De omgeving kan het kind dan de mogelijkheid bieden om aandacht en warmte te krijgen van een ander persoon uit de omgeving en elders een veilig klimaat te ervaren, wat ten goede komt aan het welzijn en ontwikkeling van het kind.
Een goed gesprek met de ouders, indien dit mogelijk is en hen wijzen op het feit dat er instanties zijn die hen kunnen helpen is al een goede eerste stap. Is duidelijk dat de thuissituatie ernstig spaakloopt, schroom dan niet als buitenstaander om in actie te komen en het Meldpunt Kindermishandeling te raadplegen. Laten we als buitenstaanders deze kinderen niet in de kou staan.
MD Hulp online
http://www.mdjongerenonlinehulp.nl
