Mocht er al een methode bestaan om je kind naar kunst te leren kijken, dan moet ik zeggen dat ik die nooit bewust heb toegepast.
Want wat is kunst en hoe kijk ik er zelf naar?
Schilderij boven de eettafel
Trots hing ik mijn nieuwste schilderij boven de eettafel. Je kon er niet omheen, het was het meest opvallende voorwerp in de keuken, mijn eerste abstracte doek. Voor die tijd had ik vooral portretten gemaakt, tekende de kinderen in hun spel, schilderde rode regenlaarsjes of een teddybeer. Vertrouwde zaken dus en naarmate ze beter te herkennen waren werden ze hoger gewaardeerd.
Hang ik voor gek?
Gespannen wachtte ik de maaltijd af. Wie ziet het doek als eerste, wat gaan ze zeggen? Hang ik voor gek…?
Had toch het gevoel dat ik daar in mijn blote kont hing en iedereen er zijn rotte tomaatje tegenaan mocht smijten.
Hé. Een nieuw schilderij! riep dochter Merel als eerste. Mooie kleuren! Oh, ha, ja, goh, begon ook mijn man Rolf, veel kleuren! Wat is het? Een schilderij, hè, zei ik terug. Ja, dat zie ik ook wel, maar wat IS HET? hield Rolf vol.
De kinderen keken aandachtig mee. Ja, wat is het..? Wat zien jullie? Ik zie kleuren en die vind ik mooi, begon Merel. Ik zie lelijke kleuren, vulde zoon Ruben aan, beh, echt lelijk! Alsof iemand tegen de muur op gescheten heeft.
Nieuwsgierig naar ieders mening
Hahahaaaa, iedereen moest lachen, ik ook, al baalde ik stiekempjes. Wist toen nog niet dat hij een lichte vorm van kleurenblindheid heeft, juist voor de kleurencombinatie die ik hier gebruikte. Oké, jij ziet mooie kleuren,
jij ziet lelijke kleuren en jij ziet veel kleuren, vatte ik de recensies samen.
Dus als we straks een rondje door het dorp maken kunnen er nog 50.000 nieuwe opinies over de kleuren aan worden toegevoegd? Iedereen twijfelde. (Elk mens is geneigd te denken dat zijn mening de enige echte is.)
Ik zie een kip
Wat zien jullie nog meer? Wat voel je? Ik zie een kip, zei Rolf, ja, een rennende kip! Waar is een kip? vroeg Ruben en keek naar de tuin. Kijk, hier! Rolf ging staan en wees op het doek de contouren van een kip aan. Zien jullie? Mamma heeft een rennende kip geschilderd. Zag ik opluchting op zijn gezicht? Ja, Rolf had houvast gevonden, was blij met zichzelf en redeneerde vanuit de kip verder. Waar zou die kip naartoe rennen, hè? opperde hij filosofisch.
Vertwijfeld vroeg ik me af of dit gesprek de goede (lees: mijn) kant op ging. Aan zijn kont hangt een flubber,
het lijkt wel een Always. Wat is een Owees? vroeg Ruben. Ja, een Always met vleugeltjes, beaamde Rolf en samen schaterden ze het uit.
Je ogen zoeken houvast
Maar ik weet nu nog steeds niet wat er aan zijn kont hangt, sputterde Ruben. Dat leer je wel als je later een meisje hebt, troostte Merel snel: dat is voor vrouwen. Ik wilde liever over het schilderij verder gaan, dus zei: goed,
eerst zagen jullie alleen kleuren en nu zien jullie er een figuur in. Kun je er ook iets anders in zien? Nee, wij zien alleen nog de kip. Ruben zag hem nu ook en was blij.
En wat voelen jullie als je ernaar kijkt? Want je ogen zoeken houvast, die willen alleen maar vinden wat ze al kennen. Ik voel dat ik moet lachen, zei Merel. Ik ook, zei Ruben en samen snikten ze het nog even vrolijk uit.
En ik voel dat ik honger heb, besloot Rolf deze eerste 'les' in het kijken naar kunst.
Hun ontvankelijke manier van kijken
Ik heb mijn disgenoten maar niet verteld wat ik zelf met het schilderij bedoelde uit te drukken, want daarmee had ik zomaar hun ontvankelijke manier van kijken om zeep kunnen helpen.
Geschreven door: Marion Bakker
