Het eerste uitgeprinte exemplaar is terug van mijn snelste proeflezer, voorzien van handgeschreven commentaar, in rood.

Allemaal verbeterpunten dus. Daarna vind ik een digitaal manuscript in mijn mailbox waarin de Word-optie ‘Wijzigingen bijhouden’ is gebruikt,
ook in rood.

Wanneer is het goed en hoeveel kritiek mag er zijn?

Een derde vraagt zelfs naar de (voorlopige?) titel van mijn roman: ‘Als zelfs mijn naam niet van mij is’ en vindt daar meer in dan ik erin had gestopt. De vierde noemt wat ze goed vindt ‘tops’ en wat beter kan ‘tips’.
Mooi overzichtelijk in een mail. Mijn ogen glijden eroverheen voor ik het naast me neerleg, bij de andere reacties. In spanning wacht ik op de respons van Mariël.

Beter, best, niet goed genoeg - Hoofdstuk 3

Mariël Hacking, bij wie ik mijn eerste workshop schrijven volgde, in Griekenland aan zee en in de zon, zeven jaar na het niet-winnen van mijn eerste schrijfwedstrijd. Mariël, die mij op een prettige manier van goeie feedback voorzag en zeer kritische vragen stelde, waardoor elke volgende versie van mijn verhaal stukken beter was dan de vorige. Maar waar ik weer niet won, toen ik de laatste versie inzond voor de verhalenwedstrijd met Pauline Slot in de jury. Die Mariël dus, gevonden op schrijvenonline.org, ik wacht met smart op haar reactie.

Van chicklit tot literatuur

Denken anderen dat ik goed genoeg schrijf om een roman te rechtvaardigen? Kan ik doorgaan met dat wat ik heel graag wil? Ik schrijf namelijk niet alleen om het schrijven maar ook om gelezen te worden, en verkocht,
als dat zou kunnen. Maar wordt het een streekroman of literatuur? Ik heb geleerd dat een negen geen tien is, dus wil ik graag literatuur schrijven. Maar misschien is dat te hoog gegrepen.

En mag ik straks meer waarde hechten aan de feedback van de een dan aan die van een ander? Er zit namelijk veel diversiteit in mijn groep proeflezers. Dat varieert van liefhebbers van chicklit tot literatuur-fans,
van MBO-ers tot academici, zoals Mariël dus, neerlandicus die beroepshalve professioneel manuscripten beoordeelt.

Rood en zwart

Complimenten kreeg ik tot nu toe in het zwart en verbeterpunten in het rood. Tot nu toe zegt niemand: stop er maar mee, dat wordt nooit wat. Dat geeft de burger moed. Nu nog de laatste commentaren afwachten en dan kan het herschrijven beginnen. Spannend.